9. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Kitabı Ada Yayınları 68.-77. Sayfa Cevapları

SAYFA 68

1.    Aşağıdaki kelimelerden hangisinde ünsüz yumuşaması yoktur?
A. Kitabı    B. Ahengi   C. Borca    D. Ekmeğin   E. Hukuku

2.    "Minicik bir kedi kapıyı tırmalıyor." cümlesinde altı çizili kelimedeki ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?
A.    Ünlü türemesi
B.    Ünlü düşmesi
C.    Kaynaştırma harfi
D.    Ünsüz düşmesi
E.    Ünsüz benzeşmesi

3.    Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ses türemesi olan bir kelime yoktur?
A.    Baharı hissetmek istiyorum yüreğimde.
B.    Öğrenci işlerine yaptığım başvuru reddedildi.
C.    Senin söylediklerini kabul ederim zannetme.
D.    Hocam affınıza sığınıyorum, sizi göremedim dün.
E.    İkişer ikişer içeriye girin bakalım.

4.    Aşağıdakilerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?
A.    Burunu kanıyor.
B.    Gönlüm hiç gitmek istemiyor düğüne.
C.    Gelinle damadın başından çiçekler savruldu.
D.    Sel nedeniyle tüm ağaçlar devrilmişti.
E.    Çiçeklerin güzelliği aklımı başımdan aldı.

5.    Sonunda süreksiz sert ünsüzlerden (p, ç, t, k) biri bulunan sözcük, ünlü ile başlayan bir ek aldığında sondaki sert ünsüz yumuşar. Aşağıdaki kelimelerden hangisi bu kurala uymaz?
A. Dolap    B. Çekiç       C. Koç    D. Kanat    E. Yemek

SAYFA 69

 6.    Aşağıdakilerin hangisinde hem ünsüz yumuşaması hem de ses düşmesi vardır?A.    Akla gelen başa gelir.
B.    Keskin sirke kabına zarar verir.
C.    Kırlangıcın zarannı biberciden sor.
D.    Her yiğidin gönlünde bir aslan yatar.
E.    Kurdun adı yaman çıkmış, tilki vardır baş keser.
(ÖSS - 2007)

7.    Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük ek alırken bu sözcüğün ünsüzlerinden biri düşmüştür?

A.    Susuzluktan balkondaki tüm çiçekler sararmış.
B.    Yazar bu romanında çok fazla devrik cümle kullanmış.
C.    Soğuktan burnu kıpkırmızı olmuş.
D.    Bu konuda senin de fikrini almak istiyorum.
E.    Otobüsümüz, adını bilmediğim büyücek bir kasabadan geçti.
(ÖSS -1994)

8.    Önce baygın bir iniltiydi yamaçtan duyulan,
Sonra bir gölge belirmişti kuş uçmaz yoldan;
Köyümün titreterek bağrı yanık toprağını
İnliyor, baktım, uzaktan görünen bir kağnı...
Bu dizelerde aşağıda verilen ses olaylarından hangisi goktur?
A. Ünlü düşmesi    B. Ünsüz düşmesi  C. Sert ünsüz yumuşaması    D. Ünlü daralması    E. Ünsüz benzeşmesi
(ÖSS - 2001)

9.    Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?
A.    Arkadaşları, bu kadar sorumsuz davranmasının nedenenini bir türlü öğrenemediler.
B.    Kuşkonmaz, saksıda yetiştirilen, uzun saplı, ince ve küçük yapraklı bir süs bitkisidir.
C.    Yarışmacı, öne sürdüğü savın doğruluğunu kanıtlıyamadı.
D.    Panele, üniversite öğrencileriyle öğretim üyeleri katılmışü.
E.    Aile büyüklerinden öğrenilen el sanatları, yöre halkının geçim kaynağını oluşruruyor.
(ÖSS - 2002)

SAYFA 70

10. Aşağıdakilerden hangisinde "ünsüz benzeşmesi" kuralına uyulmamıştır?
A.    Dilimizin korunmasında bizlere önemli görevler düşmektedir.
B.    Senin söylediklerin etkili olmayacaktır.
C.    Esnaflıkda doğruluk şart
D.    Musluktan doldurduğu suyu gizlice çiçeklerin dibine döktü.
E.    Yan taraftaki eve hırsız girmiş.

11. Kalbin örtülerinden
Kınlmış menekşelerden ve
O biricik emeklerden
Yukandaki altı çizili kelimelerde görülen ses olayları aşağıdakilerden hangisidir?
A.    Ünsüz benzeşmesi, ünsüz yumuşaması
B.    Ünsüz yumuşaması, ünlü türemesi
C.    Ünlü türemesi, ünsüz benzeşmesi
D.    Ünsüz düşmesi, ünsüz benzeşmesi
E.    Ünsüz yumuşaması, ünsüz türemesi

12.
Yukandaki numaralı cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır?
A. I    B. II    C. III    D. IV    E. V

13. Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında, Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum. Yolumun karanlığa saplanan noktasında, Sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum.
Yukandaki dörtlükte ünsüz yumuşamasının kaç tane örneği vardır?
A. I    B. II    C. III    D. IV    E. V

SAYFA 75

1. Aşağıdaki cümlelerde bo§ bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız.
• Dilin, anlamlı olan en küçük birimikelimedir.
• Bir kelimede anlam kavramlaşırken varlık, olay, duygu, düşünce ve hayaller ses birleşimiyle semboller hâline  getirilir.

2. Aşağıdaki altı çizili kelimelerden hangisinin eş anlamı yoktur?
A.    Gösterdiğiniz cesarete hayran kaldım.
B.    Seninle küsmek istemezdim.
C.    Duvarı nem, insanı gam öldürür.
D.    Paketi ne zaman yolladın?
E.    Öğle vakti gideceğim.

3.    Her ortamda öz eleştirisini yapmaktan çekinmeyen, kusurlannı ve yanlışlannı hiç gizlemeden dile
I    II    III
getiren, yalancılıktan ve vurdumduyrnazlıktan nefret eden bir arkadaşımızdı.
IV    V
Yukarıdaki cümlede numaralanmış sözcüklerin hangisinde "eksik, noksan" anlamı vardır?
A. I    B. II    C. III    D. IV    E. V
(ÖSS -1999)

4.    I.  Hemen hemen yolu yanladık.
II.    Hafif hafif bir rüzgâr esiyor.
III.    Olsa olsa on yaşındadır.
IV.    Aşağı yukan bir saat sonra gelirler.

V. Zaman zaman güneş açıyor.
Bu cümlelerin hangilerindeki altı çizili sözler birbirine yakın anlamdadır?
A. I ve II    B. II ve IV    C. I ve IV
D. IlI veV    E. IV veV
(ÖYS -1989)