SAYFA 201
DEĞERLENDİRME SORULARI
A. Aşağıdaki soruları sözlü olarak cevaplayınız.
• Bir bilimsel yazı kaleme almak için hangi özelliklere sahip olmanız gerekir? Açıklayınız.
Bilimsel bir yazı yazmak için iyi bir araştırma yapmak gerekir. Araştırma sonucu elde edilen veriler, doğru bir anlatım tekniğiyle bir araya getirilerek bilimsel bir metin oluşturulur. Bilimsel metinlerde bilgilerin kesin ve nesnel olmasına dikkat etmek gerekir.
• Gezi yazısı okumanın okuyucuya ne gibi katkıları olabilir?
Gezi yazısını okumak çevremizi, ülkemizi, dünyayı tanımamızı sağlar. Farklı yerleri görme isteği uyandırır. Farklı yerlerin tarihi,coğrafyası, ekonomisi, toplumsal yapısı hakkında bilgi edinmemizi sağlar.
• Okuduğunuz bir yazının sohbet türüne ait olup olmadığını nasıl anlarsınız? Açıklayınız.
Okuyucuyla konuşuyormuş tarzda ve içten bir anlatımın olup olmadığına bakarız.
B. Aşağıdaki cümlelerde yer alan bilgilerin doğru olup olmadığını belirleyerek uygun seçeneği işaretleyiniz.
• Bilimsel metinlerde anlam okuyucunun yorumuna göre değişir.
Doğru ( ) - Yanlış (X )
• Gezi yazıları kişisel hayatı konu alan metin türlerindendir. Doğru (X)-Yanlış ( )
• Sohbet türü, gazete çevresinde gelişen metin türlerinden değildir. Doğru ( ) Yanlış (X )
C. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
4. Aşağıdakilerden hangisi Atatürkçülükle bağdaşmaz?
A) Kalkınma, aklın ve bilimin rehberliğini temel alma
B) Yönetimi ulus egemenliğine bağlı tutma
C) Ekonomik kalkınmayı yabancı sermayeye dayandırma
D) Ülkenin bağımsızlığını koruma
E) Çağdaş uygarlık düzeyine ulaşma 1997 - ÖSS
CEVAP: C
5. Bilim dili, nesnel bir dildir çünkü terimlerle kurulur, terimlerle oluşur. Terimlerin de açık, anlaşılır, aydınlık olması gerekir. Bunun da baş koşulu, terimlerin, anlamları herkesçe bilinen sözcüklerden yapılmasıdır. Böyle olmazsa bilim dili, anlaşılmaz; karmaşık bir görünüm alır. Bu yüzden, bilim adamları arasında tam bir anlaşma olmaz. Ayrıca, bilim ürünlerini geniş halk yığınlarına iletmek de olanaksızlaşır.
Bu parçada, terimlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemistir?
A) Anlamlarının kişiden kişiye değişmemesine
B) Dilin sık kullanılan sözcüklerinden oluşturulmasına
C) Bilimsel iletişimi sağlamasına
D) Bilimsel çalışmaları geliştirip hızlandırmasına
E) Güç anlaşılan bir yapıda olmamasına
2001 - ÖSS
CEVAP: D
SAYFA 202
ÜNİTE SONU DEĞERLENDİRMESİ
A. Aşağıdaki soruları sözlü olarak cevaplayınız.
• Bir metni öğretici metin yapan özellikler nelerdir?
Bir metni öğretici metin yapan özellikler:
Bilgi vermek, öğretmek, aydınlatmak amacıyla yazılması
Anlatım türü olarak açıklayıcı bir anlatımın olması.
Bilgilerin kesin olması
Dilin göndergesel işlevde kullanılması
Sözcüklerin genellikle gerçek anlamda kullanılması
Duygu ve hayale yer verilmemesi
• Öğretici metin türleri hangileridir?
Tarihi metinler
Felsefi metinler
Bilimsel metinler
Gazete çevresinde gelişen metinler: makale, deneme, sohbet, fıkra, eleştiri, haber, röportaj
Kişisel hayatı konu alan metinler: gezi yazısı, mektup, anı, günlük, biyografi, otobiyografi
B. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan noktalı yerleri uygun ifadelerle doldurunuz.
• Bir duyguyu, bir düşünceyi, bir konuyu söz veya yazıyı değişik şekillerde bildirme ve ifade etme şekline ANLATIM BİÇİMİ adı verilir.
• Gazete veya dergilerde gündelik konuları bir görüş ve düşünceye bağlayarak yorumlayan ciddi veya eğlendirici yazı türüne FIKRA denir.
• Bir yazının veya bir sözün, anlaşılması güç yönlerini açıklayarak aydınlığa kavuşturmaya ANALİZ (tahlil) denir.
C. Aşağıdaki cümlelerde yer alan bilgilerin doğru olup olmadığını belirleyerek uygun seçeneği işaretleyiniz.
• Öğretici metinlerde kelimeler temel anlamıyla kullanılır. Doğru ( X)-Yanlış ( )
• Öğretici metinleri yazıldıkları dönemin şartlarını dikkate alarak değerlendirmek gerekir. Doğru (X )-Yanlış ( )
• Öğretici metinlerde estetik kaygı ön plandadır. Doğru ( )-Yanlış ( X )
• Gazetelerde yer alan köşe yazıları sanatsal kaygı gözetilerek kaleme alınır.
Doğru ( ) - Yanlış (X )
• Bir öğretici metnin dili, ifade edilmek istenen düşünceye, seçilen anlatım türüne ve hitap edilen okuyucuya göre değişiklik gösterir. Doğru (X )-Yanlış ( )
• Öğretici metinlerde yazar yaşadığı ve etkilendiği olayları yeniden kurgulayarak okuyucularına aktarır. Doğru ( )-Yanlış (X)
• Metinde kullanılan dil ile metnin anlatım biçiminin yazarla ilişkisi yoktur.
Doğru ( ) - Yanlış (X)
• Öğretici metinlerde, söz ve söz öbekleri daha çok ilk anlamlarıyla kullanılır.
Doğru (X ) - Yanlış ( )
• Öğretici metinlere dilin poetik (şiirsel) işlevi hâkimdir. Doğru ( ) - Yanlış (X )
Ç Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Aşağıdakilerden hangisi öğretici metinlerin genel amaçlarından biri değildir?
A) Bilgi vermek B) Haber vermek C) İkna etmek
D) Hissettirmek E) Düşündürmek
CEVAP:D
2. Aşağıdakilerden hangisi öğretici metinleri sanatsal metinlerden ayıran temel özelliklerden biridir?
A) Sezdirmek B) Aydınlatmak C) Duygulandırmak
D) Heyecanlandırmak E) Coşturmak
CEVAP:B
3. Aşağıdakilerden hangisi gazete çevresinde gelişen metin türleri arasında yer alır?
A) Hatıra B) Gezi C) Fıkra D) Biyografi E) Günlük
CEVAP:C
SAYFA 203
4. Bir sanatçı için, romanı, şiiri ya da öyküsü konusunda bilgiler vermek, o yapıtı nasıl yazdığını, orada neler söylemek istediğini anlatmaya girişmek hem boş bir çaba hem de okura karşı saygısızlıktır. Ayrıca böyle bir tutum yazarın kendine güveninin olmadığını da gösterir. Doğrusu şudur: Sanatçı yapıtını ortaya koyar, sonra da bir yana çekilir. Artık yapıt kendi başına kalmıştır: Kendi kendini savunmalı, yaratıcısının koruyuculuğuna sığınmamalıdır.
Bu parçada vurgulanan temel yargı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak belirtilmiştir?
A) Başarılı yapıt vermenin temel koşulu, okura saygı duymaktır.
B) Sanatçı, yapıtıyla ilgili değerlendirme yapmaktan kaçınmalıdır.
C) Sanatçının yapıtını açıklaması, onun anlaşılmasını kolaylaştırır.
D) Sanatçının yapıtını savunması olumsuz eleştirilere yol açar.
E) Değişik türlerde yazmaya çalışma, sanatçının başarısını güçleştirir.
CEVAP:B
5. Yazar bu kitabında, son yıllarda yazdığı denemelerini bir araya getirmiş. Kırk yılı aşkın bir yazarlık serüveninin son ürünleri bunlar. Kitabın bir yerinde şöyle diyor yazar: “Günümüzde yazarlığa heves eden gençlerin ilk ürünlerine bakarken duyduğum kaygıları, ne yazık ki birkaç kitap yayımlamış, ünlenmiş, göklerde dolaşan yazarları okurken de duyuyorum.
Türkçenin bugünkü durumuna nasıl geldiğini bilmiyorlar. “Dil nedir, biçem nedir?” diye düşünen yok. Bir ana dilleri olmasını yazarlık için yeterli sanıyorlar.”
Bu parçada yazarlar hangi açıdan eleştiriliyor?
A) Kendilerinden önce yapılmış çalışmalardan habersiz olmaları
B) Kendi öz eleştirilerini yapmaktan kaçınmaları
C) Kitapları olanların, olmayanları küçümsemeleri
D) Duygu ve düşüncelerini yansıtırken alışılmamış yollar izlemeleri
E) Anlatımlarının gücünü artıracak çabayı göstermemeleri
2006 – ÖSS
CEVAP:E
6. Aşağıdakilerden hangisi kişisel hayatı konu alan metin türleri arasında yer almaz?
A) Mektup B) Biyografi C) Günlük D) Gezi E) Makale
CEVAP:E
7. Aşağıdakilerden hangisi herhangi bir konuda yeni ve kişisel görüşlerle bezenmiş bir anlatım içinde sunulan düz yazı türüne verilen isimdir?
A) Fıkra B) Eleştiri C) Deneme D) Sohbet E) Makale
CEVAP: C
8. Bir bilim veya sanat konusunu, konuşmayı andıran biçimde inceleyerek anlatan edebiyat türüne ne isim verilir?
A) Röportaj B) Makale C) Sohbet D) Deneme E) Eleştiri
CEVAP: C
9. Çocuğa yalnızca bilgi yükleme, eğitimin amacı değildir. Gereğinden fazla bilgi yüklenmesi, çocuğun ancak belleğini geliştirir. Fazla bilgi, çocuğu yaşama hazırlamadığı gibi onun bireysel özgürlüklerini de engelleyebilir. Çünkü çocuk öğrendiklerini uygulamak için gerekli deneyimden yoksun kalır; bu yüzden aklını kullanamaz, özgür düşünemez, özgür davranamaz. Yeni durumlar karşısında çözüm üretemez. Böyle olunca da kendine, her zaman bağlı kalacağı bir iskele, bir dayanak arar.
Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilgili kişiler bellekleri güçlü olanlardır.
B) Çok bilgili insanlar, olaylara ve durumlara yönelik düşünceler üretemezler.
C) Eğitim, düşünebilmeve düşündüğünü uygulayabilme yetisi kazandırmalıdır.
D) Kişilerin yaşama uyum sağlaması özgür düşünmelerine bağlıdır.
E) Özgürce davranabilen kişiler, sorunlara ustalıkla çözüm bulurlar. ıqqo . nçç
CEVAP: C
SAYFA 204
10. Bu, son bir yıl içinde okuduğum romanlar arasında etkisinden uzun süre kurtulamadığım bir çeviri roman. Yazar, bu romanında öncekilerden farklı bir yol izlemiş. Bir kahramanın çevresinde gelişen bir öykü kurgulamış. Abartıyla yalınlığı, komediyle trajedinin özelliklerini bir arada kullanmış. Bir yıl gibi bir zaman dilimini çok az geri dönüşlerle anlatmış. Haftalarca “çok satanlar” listesinde yer alan bu çeviri yapıt, Türk okurundan gördüğü ilgiyi Fransız ve İngiliz okurlardan görmemiş. Bu durum, çevirmenin başarısı olarak değerlendirilebilir.
Bu parçada aşağıdaki yazı türlerinden hangisine ait özellikler ağır basmaktadır?
A) Makale B) Deneme C) Eleştiri D) Fıkra E) Günlük
2006 - ÖSS
CEVAP: C
11. Aşağıdakilerden hangisinde boş bırakılan yere ayraç içindeki sözcük getirilirse tanım yanlışolur?
A ) yazarın herhangi bir konu üzerinde sonuçlara varmadan, kişisel görüş ve düşüncelerini senli benli bir anlatım içinde verdiği yazı türüdür, (makale)
B ) ünlü kişilerin yaşamlarını, yaptıklarını, yaşadıkları döneme katkılarını anlatan yazı ve kitaplara denir, (biyografi)
C) Bir kimsenin kendi yaşam öyküsünü kendisinin yazıp anlattığı yapıtlara denir.
(otobiyografi)
D) Bir topluluk önünde belirli bir konuda yapılan etkili ve inandırıcı konuşmalara denir. (nutuk)
E) Bir yazarın, başından geçen ya da tanık olduğu olay ve olguları bilgilerine, gözlemlerine dayanarak anlattığı yazı türüne denir, (anı)
2007- ÖSS
CEVAP: A
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder